Netykieta – co to takiego?
Wyraz „netykieta” powstał z połączenia dwóch słów: net (powszechnie używany skrót słowa Internet) oraz etykieta – czyli obowiązujący sposób zachowania się w pewnych środowiskach. Netykieta oznacza zatem zbiór norm i zasad określających właściwe zachowanie i komunikację w Internecie.
Znana również jako etykieta internetowa lub cyfrowa – netykieta ma na celu promowanie pozytywnego i odpowiedzialnego uczestnictwa w cyberprzestrzeni oraz zapewnienie szacunku i bezpieczeństwa wszystkim użytkownikom sieci.
Netykieta – etos kulturalnego internauty
Zważywszy na szybki rozwój branży IT, nie dziwi, że życie wirtualne coraz częściej splata się z rzeczywistością, a niekiedy toczy się równolegle do tego w realu. Większość z nas co najmniej raz dziennie włącza komputer (w tym przeglądarkę internetową) – choćby po to, by wykonywać obowiązki służbowe.
Według wyników tegorocznego badania Kantar Public aż 77% polskiego społeczeństwa posiada smartfon. Korzystanie z sieci wydaje się nieodzowne w dzisiejszych czasach. Bycie online jest na topie. I chociaż Internet daje złudne poczucie anonimowości i bezkarności, kulturalny internauta zawsze pozostawia po sobie dobre wrażenie, choćby krył się za nic nie mówiącym nickiem.
Poniżej najważniejsze zasady netykiety, które warto uwzględnić w swoich działaniach online.
Szacunek wobec innych
Pamiętajmy, że „po drugiej stronie” są prawdziwe osoby. Szanujmy innych internautów, nawet jeśli mają odmienne poglądy od naszych. Unikajmy obraźliwych komentarzy, hejtu i agresji, a także pisania wielkimi literami, co może być odbierane jako krzyk. Ważne jest również uszanowanie regulaminu danego forum lub grupy w Internecie.
Emocje pod kontrolą
W trakcie dysputy online łatwo stracić panowanie nad emocjami. W takich sytuacjach warto powstrzymać pierwszy impuls odpisania w ostrych słowach, zastanowić się chwilę i ułożyć bardziej wyważoną odpowiedź. Unikajmy zaangażowania w gorące dyskusje, które mogą prowadzić do eskalacji.
Uprzejmość i kultura
Porozumiewając się w Internecie, stosujmy podstawowe uprzejmości, takie jak „proszę”, „dziękuję”, „przepraszam”. Kierując się netykietą, w miarę możliwości odpisujmy na wiadomości, posty, komentarze – nawet jeśli nie mamy takiego obowiązku. Niech grzeczność wirtualna stanowi odbicie naszego zachowania w „realu”. Pamiętajmy również, że zwracając się do kogoś w formie pisemnej, należy używać form pisanych wielką literą – „Ty”, „Twoje”, „Ciebie”, „Pani”, „Pan”. To nic nie kosztuje, a zaprezentujemy się jako ludzie dobrze wychowani.
Poprawność językowa
Pisząc coś w Internecie, zachowujmy językową poprawność. Wykażmy się znajomością zasad gramatycznych i ortograficznych, stosujmy polskie znaki oraz właściwą interpunkcję. W ten prosty sposób zbudujemy pozytywny obraz siebie i okażemy szacunek potencjalnym odbiorcom.
Uszanowanie prywatności
Nie publikujmy ani nie udostępniajmy prywatnych informacji innych osób bez ich zgody. Nie rozsyłajmy także spamu – niechcianych wiadomości e-mailowych, komentarzy czy innych form komunikacji masowej.
Rzetelność informacji i czytanie ze zrozumieniem
Jeśli powołujemy się na informacje z innych źródeł niż własna głowa, upewnijmy się, że poprawnie je cytujemy. Starajmy się przekazywać wiarygodne dane, unikajmy rozpowszechniania dezinformacji. Strońmy od szybkich osądów i publikowania niezweryfikowanych treści.
Niezaśmiecanie sieci
Od najmłodszych lat uczymy się, że nie wypada śmiecić. Zaśmiecanie Internetu jest podobnym występkiem – przeciw netykiecie. Wypowiadajmy się zatem tylko wtedy, kiedy mamy do przekazania coś mającego znaczenie. Przekazujmy wartościowe treści, np. opinię o przeczytanej ostatnio książce. Unikajmy pisania komentarzy, które nic nie wnoszą, np. „Masz rację”. Zamiast tego możemy dodać do czyjegoś wpisu emotikon wyrażający nasze odczucia lub uzupełnić wypowiedź konstruktywnym uzasadnieniem.
O konsekwencjach nieprzestrzegania netykiety oraz o tym, jak się zachować, gdy napotkamy w sieci kogoś, kto nie stosuje elementarnych jej zasad piszemy tutaj.