Makrowirusy – zapomniane zagrożenie czy wciąż realne niebezpieczeństwo?

Cyberprzestępcy stosują różne metody atakowania systemów komputerowych, a jedną z najniebezpieczniejszych z nich są wirusy w dokumentach. Zagrożenia w plikach Word i Excel mogą wyrządzić szkody na komputerze na wiele sposobów. Dlatego w tym artykule omówimy, co to są makrowirusy i jak wpływają na systemy komputerowe.

Co to jest makrowirus?

Makrowirusy to złośliwy kod specjalnie zaprojektowany przez hakera lub atakującego przy użyciu języka makr (języka używanego do tworzenia aplikacji, takich jak Microsoft Word, Excel lub PowerPoint). Makrowirusy dołączają się do dokumentów i arkuszy kalkulacyjnych, a gdy te pliki są otwierane lub edytowane, infekują również inne dokumenty. Niebezpieczne w makrowirusach jest to, że mogą zainfekować każdy komputer, niezależnie od systemu operacyjnego, na którym działa. Oznacza to, że niezależnie od tego, czy na komputerze działa system Windows, macOS czy Linux, jest on podatny na atak makrowirusa.

Jak działają makrowirusy i dlaczego są niebezpieczne?

Makrowirusy to rodzaj złośliwego oprogramowania, które atakuje programy w aplikacjach, takich jak Microsoft Word lub Excel. Poniżej wymieniamy najpopularniejsze metody szerzenia się makrowirusów:

• Tworzenie i wszczepianie: Infekcja jest napisana w pełnym języku programowania aplikacji, do której jest skierowana (np. VBA dla Microsoft Office). Jest ona wstawiana do raportu lub arkusza księgowego jako pełna skala.
• Wprowadzenie: Gdy klient otwiera zanieczyszczony raport lub arkusz kalkulacyjny, rozpoczyna się infekcja na dużą skalę. Dzieje się tak zazwyczaj, gdy w ustawieniach aplikacji włączone są makra.
• Wykonanie: Po wprowadzeniu pełnoskalowa infekcja może wykonywać różne złośliwe działania, takie jak bezczeszczenie dokumentów, usuwanie informacji lub wprowadzanie dodatkowego złośliwego oprogramowania. Może również próbować wykorzystać słabości lub wykonywać niezatwierdzone działania.
• Rozprzestrzenianie się: Makra często rozprzestrzeniają się poprzez skażenie różnych raportów i arkuszy kalkulacyjnych w podobnym systemie. Może również wykorzystywać zmechanizowane treści do wysyłania e-mailem skażonych rekordów lub inne środki do kontaktów zapisanych w książce adresowej klienta lub w metadanych archiwum.
• Proliferacja: Zanieczyszczone dokumenty są udostępniane lub wymieniane z innymi, albo poprzez połączenia e-mail, współdzielone sieci, albo innymi środkami, co powoduje dalsze rozprzestrzenianie się infekcji. W przypadku, gdy beneficjenci otworzą zanieczyszczone archiwa i włączą makra, ich struktury również zostaną zanieczyszczone.

Miejsca, w których pojawiają się makrowirusy

Niezależnie od połączeń e-mail i współdzielonych sieci, pełnoskalowe infekcje mogą rozprzestrzeniać się za pomocą kilku różnych technik:

• Projektowanie społeczne: Infekcje na dużą skalę często zależą od przyjaznych strategii projektowania. Na przykład mogą być wszczepiane w zapisy, które wydają się, według wszystkich relacji, znaczące lub kuszące, takie jak prośby, raporty lub ciągłe, prowokując klientów do ich otwierania.
• Administracje udostępniania rekordów: Zanieczyszczone dokumenty mogą być udostępniane poprzez etapy udostępniania dokumentów lub rozproszone administracje pamięci masowej. Zakładając, że klienci pobierają i otwierają te rekordy, ich systemy mogą zostać zanieczyszczone.
• Złośliwe witryny: Pełnoskalowe infekcje mogą być rozprowadzane przez witryny, które hostują lub mają połączenia z zanieczyszczonymi archiwami. Klienci, którzy pobierają zapisy z tych miejsc docelowych, mogą przypadkowo rozprzestrzenić infekcję.
• Dyski sieciowe i współdzielone foldery: W przypadku gdy pełnowymiarowa infekcja zanieczyści raport zapisany na wspólnym dysku firmowym lub w typowej kopercie, inni klienci uzyskujący dostęp do tych wspólnych zasobów mogą zostać zainfekowani po otwarciu zainfekowanych rekordów.
• Nośniki wymienne: Zainfekowane dokumenty można przenosić za pomocą dysków USB, płyt kompaktowych lub innych nośników wymiennych. W momencie, gdy nośnik jest powiązany z innym komputerem i zainfekowany rekord jest otwierany, infekcja może się rozprzestrzeniać.

Co potrafią makrowirusy?

Infekcje na dużą skalę mogą wykonywać różne złośliwe ćwiczenia w zależności od swoich planów i oczekiwań. Kilka normalnych czynności, które mogą wykonywać, obejmuje:

• Deprecjonowanie informacji: Mogą one niszczyć lub modyfikować informacje w dokumentach, arkuszach księgowych lub zbiorach danych, powodując utratę informacji lub jej nieprawidłowości.
• Usuwanie dokumentów: Złożone infekcje mogą spowodować usunięcie dokumentów lub kopert z zainfekowanego systemu, co może skutkować ogromną utratą danych.
• Zmiana struktury: Mogą one zmieniać ustawienia lub ustalenia struktury, co może zakłócić typowe zadania lub obniżyć bezpieczeństwo struktury.
• Kradzież informacji: Niektóre pełnowymiarowe infekcje mają na celu kradzież poufnych danych, takich jak informacje osobiste, hasła i dane pieniężne.
• Rozprzestrzenianie się na różne rekordy: Mogą one zanieczyszczać różne archiwa lub formaty, rozprzestrzeniając infekcję na różnych klientów otwierających te dokumenty.

Jak ewoluowały makrowirusy?

Infekcje na dużą skalę rozwinęły się od swoich początków, dostosowując się do zmian w programowaniu i próbach bezpieczeństwa. Oto rzut oka na sposób, w jaki to stworzyli:

• Rozszerzone udoskonalenie: Wczesne infekcje na dużą skalę były na ogół podstawowe, ale obecne odmiany są bardziej skomplikowane. Mogą wykorzystywać zaawansowane metody, aby unikać lokalizacji i omijać wysiłki związane z bezpieczeństwem, takie jak szyfrowanie, mieszanie i polimorfizm.
• Ulepszone komponenty rozprzestrzeniania: Wczesne pełnoskalowe infekcje rozprzestrzeniają się głównie poprzez połączenia e-mail i współdzielone raporty. Obecnie wykorzystują również rozrywkę internetową, rozproszone przechowywanie, administracje udostępniania rekordów, a nawet słabości przygód w systemach archiwizacji, aby rozprzestrzeniać się jeszcze bardziej.
• Pojednanie z innym złośliwym oprogramowaniem: Obecne pełnoskalowe infekcje często działają w powiązaniu z różnymi rodzajami złośliwego oprogramowania. Na przykład mogą wprowadzać ransomware, keyloggery lub spyware, zwiększając ich wpływ i prawdopodobną szkodę.
• Koncentracja na jednoznacznych aplikacjach: Podczas gdy wczesne pełnoskalowe infekcje dotyczyły głównie produktów pakietu Microsoft Office, nowsze wersje mogą koncentrować się na zakresie aplikacji wykorzystujących makra, w tym innych pakietach biurowych i niestandardowych aplikacjach o szerokim zastosowaniu.
• Ulepszone projektowanie społeczne: Obecne infekcje na dużą skalę wykorzystują nowoczesne strategie projektowania społecznego, aby oszukać klientów i nakłonić ich do wzmocnienia makr. Mogą one pojawiać się jako prawdziwe lub krytyczne zapisy, aby zwiększyć prawdopodobieństwo ich wdrożenia.

Jakie są przykłady makrowirusów?

Kilka znaczących pełnoskalowych infekcji miało wpływ na długi okres. Oto kilka rodzajów:

• Idea (1995): Często uważana za jedną z głównych infekcji na pełną skalę, Idea rozprzestrzeniła się za pośrednictwem archiwów Microsoft Word. Wykazywała zdolność infekcji na dużą skalę i spowodowała zwiększoną uważność i wysiłki na rzecz dalszego rozwoju bezpieczeństwa.
• Melissa (1999): Ta infekcja rozprzestrzeniła się poprzez skażone połączenia e-mail. Wykorzystała makra Microsoft Word, aby wysłać się do pierwszych 50 kontaktów w książce lokalizacji klienta, powodując szerokie zakłócenia i blokując struktury e-mail.
• CIH (inaczej zwany Czarnobylem, 1998): Choć zasadniczo był to rekord infekcyjny infekcja, CIH miał również pełnowymiarową część, która mogła wpływać na raporty. Był znany z wyrządzania krytycznych szkód, w tym skażenia informacji i uczynienia dysków twardych bezużytecznymi.
• I Love You (2000): Ta infekcja rozprzestrzeniła się za pośrednictwem poczty elektronicznej z nagłówkiem „Kocham Cię”. Zainfekowała ona sieć na dużą skalę, aby się rozprzestrzenić, a ponadto nadpisywała zapisy i skażała informacje w zainfekowanych systemach.
• Storm Worm (2007): Początkowo rozprzestrzeniał się jako infekcja na dużą skalę za pośrednictwem poczty e-mail, rozwinął się w nowoczesnego robaka i botnet. Wykorzystywał strategie projektowania społecznościowego, aby oszukać klientów i nakłonić ich do otwarcia zainfekowanych połączeń e-mail i okazał się ważny dla ogromnej organizacji zainfekowanych komputerów.
• Sasser (2004): Mimo że Sasser był w zasadzie robakiem wykorzystującym słabości systemu Windows, miał on potencjał umożliwiający mu rozprzestrzenianie się za pośrednictwem raportów i wiadomości, co stanowiło połączenie złośliwego oprogramowania na dużą skalę i złośliwego oprogramowania skierowanego do organizacji.
• Dridex (2014): Znany ze swoich finansowych możliwości trojańskich, Dridex wykorzystywał infekcje na dużą skalę w swoich początkowych fazach, aby rozprzestrzeniać się za pomocą zanieczyszczonych połączeń e-mail. Planowano przejęcie certyfikatów finansowych i innych delikatnych informacji.

Jakie są objawy infekcji makrowirusem?

Objawy pełnoskalowego cyberataku na nasz system mogą się zmieniać w zależności od zakażenia i jego aktywności; jednak do prawidłowych markerów należą:

• Niepokojące zachowania w raportach: Archiwa mogą wykazywać nietypowe zachowania, na przykład zaskakujące zmiany w układzie, zmodyfikowaną lub zanieczyszczoną zawartość lub nowe makra.
• Kolejne wypadki i pomyłki: Aplikacje obsługujące makra, np. Microsoft Office, mogą często ulegać awariom lub wyświetlać komunikaty o błędach, szczególnie podczas otwierania lub pracy z dokumentami.
• Niespodziewany ruch w e-mailach: Nieprzewidziane lub niewyjaśnione wiadomości wysyłane z Twojej lokalizacji, szczególnie z połączeniami lub połączeniami, których nie wysłałeś, mogą być oznaką infekcji na dużą skalę. Sprawdź wysłane elementy i listę kontaktów pod kątem oznak spamu lub spontanicznych wiadomości.
• Powolne działanie: Jeśli Twój system działa wyjątkowo wolno, szczególnie podczas pracy z plikami lub uruchamiania aplikacji pakietu Office, może to być oznaką infekcji na dużą skalę, która ma wpływ na zasoby systemu.
• Nowe raporty lub formaty: Możesz śledzić nowe lub istniejące archiwa, układy lub makra w swoim systemie rekordów lub w swoich aplikacjach, co pokazuje, że infekcja utworzyła lub zmodyfikowała dokumenty.

Usuwanie makrowirusów – jak to zrobić?

Eliminacja infekcji na dużą skalę obejmuje kilka kroków w kierunku zagwarantowania całkowitego zniszczenia infekcji i uzyskania dostępu do Twojego systemu. Oto przewodnik krok po kroku:

• Odłącz się od sieci: Aby zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się lub wyciekowi danych, odłącz komputer od sieci.
• Aktualizuj oprogramowanie antywirusowe: Upewnij się, że Twój antywirus jest w pełni zaktualizowany. Pozwala to na rozpoznanie i wyeliminowanie najnowszych zagrożeń.
• Uruchom pełne skanowanie systemu: Przeprowadź dokładne skanowanie swojego systemu, korzystając z oprogramowania antywirusowego. Pomoże to odróżnić, odizolować lub wyeliminować wszelkie infekcje na dużą skalę lub powiązane złośliwe oprogramowanie.
• Aktualizacja programowania: Upewnij się, że Twoje środowisko robocze, aplikacje i wszystkie produkty są w pełni poinformowane o najnowszych poprawkach i aktualizacjach zabezpieczeń, aby zapobiec podwójnemu wykorzystaniu luk.
• Zmień hasła: Jeśli infekcja miała na celu kradzież poufnych danych, zmień hasła do ważnych rekordów, zwłaszcza jeśli zauważysz nietypowe zachowanie.

Wgłąb techniki – jak działają makrowirusy?

Hakerzy mogą wstrzykiwać określony typ wirusa komputerowego, zwanego makrowirusem, do arkuszy kalkulacyjnych i dokumentów. Gdy użytkownik otwiera lub edytuje te pliki, makrowirus dostaje się do systemu i zaczyna infekować system, a także inne pliki przechowywane w systemie. Najbardziej niebezpieczną rzeczą w makrowirusach jest ich zdolność do replikacji tak szybko, jak to możliwe. Gdy użytkownik wyświetla lub edytuje plik zainfekowany makrowirusem, wirus zaczyna replikować się i dołączać do innych dokumentów na tym samym komputerze. Jeśli te zainfekowane pliki są udostępniane innym użytkownikom, wirus może również rozprzestrzenić się na ich komputery. Gdy makrowirus dostanie się do systemu komputerowego, zaczyna infekować system i powodować poważne szkody na różne sposoby, takie jak usuwanie plików, modyfikowanie dokumentów, kradzież danych i wiele innych.

Makrowirusy są trudne do znalezienia i usunięcia, ponieważ są napisane w języku makro (język używany do tworzenia aplikacji, takich jak Microsoft Word, Excel lub PowerPoint) i mogą ukrywać się w plikach, które wydają się bezpieczne. Ponadto wiele programów antywirusowych może nie wykrywać makrowirusów, ponieważ nie są one dokładnie wirusami. Zamiast tego są klasyfikowane jako złośliwe oprogramowanie lub konie trojańskie.

Inne sposoby rozprzestrzeniania się makrowirusów:

• Makrowirus rozprzestrzenia się za pośrednictwem dysków wymiennych lub pendrive’ów, które należy podłączyć do innego systemu w celu udostępniania plików lub danych.
• Rozprzestrzeniają się one, gdy złośliwe aplikacje lub pliki są pobierane z nieznanych źródeł lub z Internetu.
• Mogą one rozprzestrzeniać się z jednego komputera na inny, połączony w sieci lub topologii, podczas udostępniania plików.
• Makrowirusy mogą się replikować, rozprzestrzeniać i dołączać do wszystkich plików w systemie.

Co zrobi makrowirus, gdy zainfekuje Twój system?

• Makrowirus może usunąć ważne pliki i dane z systemu.
• Makrowirusy często formatują system, co prowadzi do poważnych strat.
• Mogą one uzyskać dostęp do systemu i naruszyć jego bezpieczeństwo poprzez podsłuchiwanie.
• Uszkadzają one system poprzez manipulację ustawieniami systemowymi lub danymi dostępnymi w systemie.
• Makrowirus rozprzestrzenia się w systemie i może prowadzić do większego wykorzystania procesora.

Jak zapewnić ochronę przed makrowirusami?

• Należy usunąć plik zainfekowany makrowirusem, czyli ręcznie usunąć makrowirusa z systemu.
• Dostępnych jest wiele narzędzi antywirusowych umożliwiających wykrywanie i usuwanie makrowirusów.
• Przywróć lub wyczyść komputer, aby usunąć infekcję, a następnie przywróć pliki kopii zapasowej, które nie zostały przez nią naruszone.
• Ponieważ wirus melisy rozprzestrzenia się drogą pocztową, należy usuwać podejrzane wiadomości, aby usunąć wirusa.
• Zainfekowany system należy odizolować i uniemożliwić przesyłanie danych i wiadomości.

Środki zapobiegawcze

Użytkownicy muszą podjąć pewne środki bezpieczeństwa, aby chronić się przed wirusami makro. Poniższa lista zawiera niektóre z najważniejszych środków bezpieczeństwa:

• Regularne tworzenie kopii zapasowych danych jest bardzo ważne w celu ograniczenia ryzyka ich utraty.
• Zachowaj ostrożność otwierając załączniki do wiadomości e-mail od nieznanych nadawców.
• Unikaj pobierania plików z niepewnych źródeł, takich jak pliki .zip i .rar, ponieważ pliki te mogą zawierać złośliwe programy ukryte przez atakujących. Pobieraj oprogramowanie i pliki wyłącznie z renomowanych, zweryfikowanych źródeł.
• Stosuj skuteczny i aktualny pakiet zabezpieczeń oraz oprogramowanie antywirusowe, aby chronić swoje urządzenie lub komputer przed wszystkimi znanymi i nieznanymi zagrożeniami.
• Aby zabezpieczyć się przed niedawno odkrytymi lukami, aktualizuj oprogramowanie i system operacyjny oraz włącz ustawienia zabezpieczeń makr w aplikacjach pakietu Microsoft Office, aby zapobiec uruchamianiu makr bez zezwolenia.

Jak ochronić się przed makrowirusami – kluczowe wnioski

Ryzyko związane z makrowirusem można złagodzić, stosując najlepsze praktyki, aby zapobiec szkodom wyrządzanym przez makrowirusa. Ten artykuł pomoże Ci zrozumieć ewolucję makrowirusa od najwcześniejszej wersji, co skutkuje złagodzeniem ryzyka i zapobieganiem utracie danych. Makrowirus może wyrządzić poważne szkody systemowi i musi zostać wykryty we właściwym czasie.