Najbardziej zaawansowana aplikacja do ochrony cybernetycznej dla Androida - Bitdefender Mobile Security & Antivirus

Pobierz

Bezpieczeństwo w InterneciePhishing

Catfishing – co to jest i jak się przed nim bronić?

Piotr R

11 października 2023

Catfishing po polsku to „łowienie suma”, czyli zjawisko, które polega na tym, że ktoś tworzy fałszywy wizerunek w sieci i wykorzystuje go do tego, aby oszukiwać innych użytkowników Internetu, najczęściej w celu uzyskania korzyści majątkowych. Obecnie Catfishing jest bardzo popularną formą phishingu i jest często wykorzystywany na wszelkiego rodzaju aplikacjach randkowych. Problemy i konsekwencje, jakie pojawiają się przez działalność catfisherów, są na tyle poważne, że ten temat jest aktualnie bardzo popularny w mediach. Przykładem może być to, że zawsze w okolicach 14 lutego pojawia się wiele artykułów ostrzegających przed catfisherami oraz popularny film stworzony przez Netflix pt. Oszust z Tindera. Dlatego w tym artykule bliżej opiszemy, czym jest Catfishing i w jaki sposób możemy się przed nim ochronić.

Co to jest Catfishing?

Catfishing to wyjątkowo nieetyczna forma oszustwa, która jest powszechnie używana przez cyberprzestępców na całym świecie. Musimy pamiętać o tym, że stosują ją nie tylko zatwardziali hakerzy i oszuści, którzy wybierają sobie za cel samotne, bogate ofiary w średnim wieku, lecz także młodzi ludzie, którzy na co dzień nie mają nic wspólnego z cyberprzestępczością. Catfisherami zostają zarówno użytkownicy, którzy od początku chcą oszukiwać innych w celu osiągnięcia celów majątkowych, jak i ci, którzy podszywają się pod innych z powodu własnych kompleksów.

Jednak, w jaki sposób mogą przebiegać ataki catfisherów? W zasadzie nie ma jednej sprawdzonej metody, ponieważ każdy atak jest dostosowywany do konkretnej ofiary. Najczęściej ofiara otrzymuje normalną wiadomość na portalu randkowym od oszusta, który próbuje nawiązać z nią więź. Gdy już mu się to uda, to przechodzi do działania. Wykorzystuje socjotechniki, manipulację i kłamstwa do tego, aby zmusić swoją ofiarę do wysłania mu pieniędzy. Powody mogą być różne, choroba członka rodziny, problemy administracyjne lub nawet prośba o środki na podstawowe produkty. Ofiara, która nawiązała więź emocjonalną z oszustem, często ulega namowom i daje się wykorzystać. W innym wariancie catfisher może pokazywać swój prawdziwy wizerunek (ze sfałszowanymi danymi) i spotykać się ze swoimi ofiarami, lecz oszukuje je w sprawie swojego życiorysu. Tacy przestępcy bardzo często kreują się na idealnych, bogatych partnerów. Na początku dużo inwestują w spotkania oraz wycieczki z ofiarą po to, by w odpowiednim momencie poprosić ją o bardzo dużą pożyczkę z powodu np. nieszczęśliwego wypadku kogoś bliskiego. Ofiara, która dała się nabrać, często bierze nawet kredyt na ten cel i z reguły po przekazaniu funduszy oszust znika.

Jakie są negatywne skutki catfishingu?

Catfishing niesie za sobą wiele negatywnych skutków. Do najważniejszych z nich należą między innymi oszustwa finansowe. Ofiary catfisherów często tracą wszystkie oszczędności, ponieważ z ich perspektywy walczą o miłość swojego życia. Niestety z reguły, gdy skończą im się pieniądze, to tracą atencję ze strony oszusta.

Musimy także pamiętać o tym, że skutkiem ataku catfishera nie jest tylko utrata pieniędzy, lecz także narażenie na niebezpieczeństwa psychiczne i emocjonalne. Ofiarami internetowych oszustów, często są osoby, które mają niskie poczucie wartości. Tacy użytkownicy sieci po tym, gdy już zostaną oszukane często mają bardzo duże poczucie straty i wyrzuty sumienia, co powoduje ich emocjonalny ból, który jest potęgowany tym, że jest bardzo mała szansa na to, że odzyskają swoje pieniądze. Dlaczego?

Oczywiście catfisherzy w większości krajów podlegają kodeksowi karnemu i ich działania są karane według lokalnego prawa. Jednak musimy pamiętać o tym, że internetowi oszuści bardzo często się maskują i używają fałszywych danych, korzystają z kont bankowych zarejestrowanych w innych krajach, a także wykorzystują narzędzia do maskowania ich aktywności online. Ponadto catfisherzy często żyją w innych krajach, poza Unią Europejską, Wielką Brytanią i Stanami Zjednoczonymi, dlatego, nawet jeśli w jakiś sposób zlokalizujemy takiego przestępcę, to jest duża szansa na to, że lokalne władze nie będą zainteresowane ściganiem takiego oszusta.

Dlaczego ludzie catfishują?

Motywacje catfisherów mogą być różne, jednak najczęstszą z nich jest chęć nielegalnego zysku. Oprócz tego mogą być także efektem kompleksów i chęci nawiązywania „poważnych” relacji w sieci, które są źródłem endorfin dla oszusta. Jeszcze inną motywacją może być zemsta, nuda lub czysta złośliwość. Jednak niezależnie od powodu, musimy pamiętać o tym, że zjawisko catfishingu jest zawsze negatywne i godne pożałowania, ponieważ niezależnie od tego, czy celem catfishera są pieniądze ofiary, czy „tylko” ich atencja i czas, to zawsze wywołuje ból emocjonalny u oszukanej osoby.

Kolejnym powodem tego, iż niektórzy użytkownicy sieci decydują się na zostanie catfisherami jest aktualny rozwój technologiczny i pozorna anonimowość w sieci. Oszuści często czują się bezkarni, ponieważ myślą, że nikt nie pozna ich danych i prawdziwego wizerunku. Niestety, jeśli korzystają z narzędzi takich, jak VPN, to faktycznie bardzo trudno zlokalizować takiego oszusta. Warto jednak pamiętać, że nie jest to niemożliwe. W historii internetowej społeczności zdarzały się sytuacje, gdzie tysiące użytkowników sieci angażowało się w poszukiwania catfisherów. Przykład takiego zjawiska możemy poznać podczas seansu serialu Netflixa pt. „Odwal się od kotów. Polowanie na internetowego mordercę”.

Jak rozpoznać catfishing?

Rozpoznanie catfishingu nie jest trudne, o ile podchodzimy do internetowych relacji w sposób odpowiedzialny. Catfisherzy z reguły mają podobny modus operandi, dlatego poniżej wymienimy kilka najważniejszych sygnałów ostrzegawczych, które powinny wzbudzić naszą czujność.

Sięganie po zdjęcia i informacje z Internetu

Początkujący catfisherzy bardzo często budują swoje profile na aplikacjach randkowych i w mediach społecznościowych w oparciu o skradzione zdjęcia. Jeśli zauważymy, jakiekolwiek podejrzane zdjęcia, to powinniśmy zakończyć internetową znajomość z osobą, która z nami pisze.

Szybkie dążenie do intymności

Catfisherzy charakteryzują się dość dużą cierpliwością, jednak nie będą skłonni poświęcać czasu na relację, która z pewnością nie przyniesie im korzyści. Dlatego bardzo szybko będą chcieli dążyć do intymności ze swoją ofiarą. Praktycznie od razu będą dawali sygnały, że są zainteresowani głębszą relacją z użytkownikiem, który z nimi koresponduje.

Unikanie spotkań na żywo lub wideorozmów

Internetowi oszuści zazwyczaj będą unikali spotkań na żywo lub wideorozmów, ponieważ najczęściej korzystają z fałszywych zdjęć, więc rozmowa w prawdziwym świecie od razu ich zdemaskuje. Musimy jednak pamiętać o tym, że niektórzy oszuści, którzy żyją tysiące kilometrów od swoich ofiar, nie będą mieli obiekcji przed wideorozmową. W niektórych krajach wiele użytkowników sieci korzysta w ten sposób z portali randkowych do pozyskiwania środków na życie. Zawierają internetowe związki z „ofiarami” z zachodu w zamian za doładowania na telefon lub proszą o środki na leki dla najbliższych. Jednak, jeśli postanowimy trwać w takich relacjach, to pamiętajmy o tym, że „obiekty naszych uczuć” mają najprawdopodobniej dziesiątki innych adoratorów, z którymi ma podobne relacje.

Ciągłe wymówki

Catfisherzy charakteryzują się także tym, że bardzo często posługują się ciągłymi wymówkami. Nie mogą porozmawiać przez telefon, ponieważ się zepsuł. Nie mogą porozmawiać przez wideokonferencję, ponieważ zepsuła im się kamera. Nie mogą się spotkać, ponieważ nie mają środków, muszą opiekować się schorowanymi krewnymi lub żyją w miejscu, z którego nie mogą uciec, ale jeśli będziemy regularnie wysyłać im przelewy, to na pewno w końcu dojdzie do spotkania i będziemy żyć długo i szczęśliwie.

Jak się przed nim bronić?

Obrona przed catfishingiem polega na tym, aby zachowywać chłodny umysł podczas nawiązywania nowych internetowych znajomości. Pamiętajmy o tym, aby zawsze weryfikować informacje i obrazy, które otrzymujemy od osoby, która z nami pisze. Zachowujmy także ostrożność w udostępnianiu danych osobowych, ponieważ nawet, gdy zdemaskujemy catfishera, to może On wykorzystać nasze dane w przyszłości podczas innego ataku. Warto zatem rozsądnie korzystać również z mediów społecznościowych. Jeśli przeżywamy jakieś załamanie nerwowe, to nie publikujmy publicznie depresyjnych postów, ponieważ jest to wabik na cyberprzestępców, którzy nie zawahają się wykorzystać naszego złego stanu emocjonalnego.

Porozmawiajmy o catfishingu

Catfishing to zjawisko, które występuje w społeczeństwach ludzkich od bardzo dawna. Oszuści, którzy podróżowali od miasta do miasta w celu rozkochiwania w sobie ofiar, wykorzystywanie ich i porzucanie występują już od setek lat. Jednak istnieje bardzo duża różnica między klasycznymi oszustami i nowoczesnymi catfisherami. Obecni cyberprzestępcy mogą praktycznie bezkarnie oszukiwać setki osób jednocześnie.

Biorąc pod uwagę to, jak wiele czasu spędzamy w cyberprzestrzeni, musimy liczyć się z tym, że problem catfishingu pozostanie z nami już na zawsze. Wielu użytkowników poszukuje intymności i bliskości w cyfrowym świecie i jest to coś, czego nie warto demonizować. Zamiast tego powinniśmy skupić się na tym, aby edukować nasze społeczeństwo o zagrożeniach, które mogą płynąć z nawiązywania znajomości online.

Catfishing – o czym warto pamiętać?

Catfishing to zjawisko, które polega na tym, że internetowy oszust próbuje rozkochać w sobie innego użytkownika sieci i wykorzystywać. Jeśli nie chcemy stać się ofiara catfishera, to powinniśmy zwracać uwagę na wszelkie podejrzane sygnały takie, jak: sfałszowane zdjęcia, brak chęci rozmawiania przez wideokonferencję, szybkie dążenie do intymności, brak chęci spotkań w świecie realnym i prośby o wsparcie finansowe. Warto także dbać o cyberedukację naszych najbliższych członków rodziny, szczególnie tych samotnych. Catfisherzy wykorzystują wiele socjotechnik, dzięki którym będą mogli manipulować osobą, której brakuje bliskości. Dlatego warto zatroszczyć się o takich członków rodziny, aby nie stały się one ofiarami destrukcyjnych działań internetowych oszustów.


Autor


Piotr R

Account Manager, od ponad roku pracuję w branży IT i od ponad 5 lat jestem copywriterem. Do moich zadań należy nawiązywanie współpracy partnerskich, pisanie i redagowanie tekstów, kontakt z dziennikarzami, tworzenie notatek prasowych oraz zamieszczanie ich na stronach internetowych i w naszych mediach społecznościowych. Wcześniej byłem przez kilka lat związany z branżą OZE oraz z technologiami telemetrycznymi i elektronicznymi. Interesuję się językoznawstwem, literaturą, grą na gitarze oraz branżą gier.

Zobacz posty autora


Artykuły które mogą Ci się spodobać

    Formularz kontaktowy

    Wybierz odpowiednią opcję aby przejść do formularza kontaktowego. Odpowiemy najszybciej jak to możliwe!

    klient-indywidualnyklient-biznesowyreseller

    Dane kontaktowe




    stalynowy